خرید و فروش نفت در بورس، نفت بخریم یا نه؟
در ادامه طرح های گشایش اقتصادی دولت و آقای رئیس جمهور چند وقتی است که سرمایه گذاران زیادی را راهی بازار بورس و سرمایه کرده است و چندی است که خبر های ضد و نقیضی پیرامون پیش فروش نفت در بورس مطرح شده است. این اقدام در گام نخست قرار است با فروش 200 میلیون بشکه نفت در بازار بورس انرژی به سرمایه گذاران آغاز شود. انتظار می رود از این حدود 190 هزار میلیارد تومان منابع پر پایه قیمت روز نفت به دست دولت برسد.
در این طرح خریداران در شرایط کنونی بخشی از نفت صادراتی سال آینده از دولت پیش خرید می کنند و یک سال آینده نفت خریدادری شده به آنها تحویل داده می شود. گرچه ممکن است در جلسات آینده این تاریخ دچار تغییر شود.
خرید نفت در بورس انرژی با چه قیمتی انجام می شود؟
همانطور که میدانیم نفت یک کالای کاملا استراتژیک است و قیمت گذاری و کنترل قیمت آن بر عهده ی شرکت های بزرگ نفتی که عمدتا آمریکایی نیز هستند می باشد. حتی برخی کشور های بزرگ حوضه خرید و فروش نفت در قیمت گذاری آن تاثیر گذاری چندانی ندارند. همچنین شرایط اقتصادی کشورها و کل جهان نیز که در حال حاضر با رکود اقتصادی مواجه شده اند در این امر دخیل اند. لذا قیمت نفت جهت خرید در بورس تابع رویکرد هایی است که شرکت های بزرک نفتی تعیین می کنند و پیش بیینی آن امری دشوار است.
حال با توجه به اینکه بازار بورس ایران همچنان از برخی استانداردهای جهانی فاصله دارد به نظر می رسد کار خریداران نفت برای پیشبینی آینده سرمایه گذاری در این بازار را کمی سخت کند.
حتما بخوانید: تاریخچه غول صنعت نفت، شل
7 راز موفقیت در شرکت های صنعتی
با نفت خریداری شده را چه کنیم؟
در طرح خرید نفت از دولت دو فاکتور قیمت نفت (که در بالا توضیح دادیم) و قیمت دلار نقش تعیین کننده ای را در میزان سود یا ضرر سرمایه گذاران ایفا می کنند. تصور کنید در زمانی که نفت خریداری شده به خریداران داده شود، قیمت دلار یا نفت بیشتر از زمان خرید باشد، خریدار می تواند از خرید خود سود برداشت کند. و اگر این اختلاف قیمت نزولی باشد ممکن است خریدار را با ضرر مواجه کند. البته طرح فروش نفت توسط دولت آپشن هایی قرار داده شده تا این نوسان قیمت را پوشش دهد و سود حداقلی را برای خریداران نفت تضمین کند. دولت پیشنهاد داده که طول مدت این خرید دو ساله باشد و در این مدت سود سپرده ی بلند مدت 19 درصد در سر رسید به عنوان کف سود به خریداران تعلق گیرد.
گفته می شود در صورتی که پس از دوره سپرده گذاری اگر قیمت نفت در زمان تحویل پایین تر از زمان پیش خرید باشد، دولت به میزان نرخ سود سپرده بلند مدت به خریداران نفت در بازار بورس مابه التفاوت پرداخت می کند.
هدف دولت از فروش نفت
با توجه به این مورد که نفت صادر شده از ایران بر پایه ارز فروخته می شود، دولت در ابتدا باید جهت پیش فروش نفت بر اساس بازار جهانی ارزش گذاری نماید، با توجه به اینکه در زمان نگارش این مقاله نفت ایران با قیمت 44 دلار فروخته می شود، با فروش 200 میلیون بشکه نفت، 8.8 میلیارد دلار برای دولت ارز آوری دارد.
با پیشنهاد دولت برای استفاده از نرخ سنا برای تبدیل ارز به ریال و با در نظر گرفتن مبلغ حدودی دلار 22 هزار تومانی از محل فروش 200 میلیون بشکه نفت حدود 190 هزار میلیارد تومان ارزش اوراق منتشر شده تلقی می شود. اوراق سلف موازی علاوه بر اینکه برای خریداران کف سود را پیشبینی نموده است، امکان معامله در بازار ثانویه را بر خلاف سایر اوراق سلف دارد.
شاید برای شما مفید باشد: چگونه شرکت خود را وارد بورس کنیم؟
چرا پیش فروش نفت؟
با توجه به برنامه ی بودجه سال 99، حدود 18.4 میلیارد دلار درآمد ارزی از محل فروش نفت پیش بینی شده است. تا کنون با گذشت حدود نیمی از سال و به گفته کارشناسان و مسئولان مرتبط 1.1 میلیارد دلار یعنی تنها 6 درصد از رقم پیشبینی شده محقق شده است.
مشخصا دولت یا مشکلاتی در رابطه با تامین بودجه رو به رو شده است. از طرفی شیوع ویروس کرونا و تحمیل هزینه های جدید دولت را به انجام طرح های اقتصادی در جهت جبران کسری بودجه وا داشته است. این در حالی است که کارشناسان تا قبل از شیوع ویروس کرونا کسری بودجه دولت را 150 تا 200 هزار میلیارد تومان برآورد کرده بودند.
دولت تا اکنون و با فروش اوراق بهادار توانسته تا 50 هزار میلیارد تومان از کسری بودجه را جبران کند و شورای هماهنگی اقتصاد سران قوا نیز به دولت این اجازه را داده تا پایان نیمه سال از این ابزار استفاده کند. از دیگر سو نگرانی در مورد افزایش نرخ شود در بازار سرمایه دولت را به سمت پیش فروش نفت در بورس انرژی و با استفاده از اوراق سلف موازی کشاند.
سخن پایانی
اکنون با توجه به مطالب مطرح شده همچنان ذهن بسیاری از سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی مملو از سوالاتی است که همچنان بی جوب مانده است. اگر در دولت بعدی نرخ ارز و دلار روند افزایشی داشته باشد، سرمایه مردم چگونه بازگردانده می شود؟ اگر دستورالعنل های مالیاتی مانند سکه بر نفت نیز وارد شود چه اتفاقی ممکن است رقم بخورد؟ چطور قیمت ها و شفافیت در بازار کنترل خواهد شد و یک سوال اساسی که ممکن است هنوز پاسخ داده نشده باشد، آیا اقدام به خرید نفت در بازار بورس بکنیم یا خیر؟ (نفت بخریم یا نه؟)
با تشکر از همراهی شما عزیزان
سلام