شیلنگ هیدرولیک در سیستم های هیدرولیکی به کار می‌رود و برای انتقال مایعات از یک نقطه به نقطه دیگر و یا از یک جزء به جزء دیگر به کار می‌رود. این شیلنگ ها در سیستم های هیدرولیکی بسیار حائز اهمیت بوده و قسمت بزرگی از صنعت هیدرولیک را تشکیل می‌دهند. در صورت خراب شدن شیلنگ ها، تاثیرات جدی بر روی کل سیستم و اجزا آن خواهد داشت و ممکن است باعث خرابی سیستم شود. بنابراین، استفاده از شیلنگ های هیدرولیک با کیفیت و مرغوب بسیار حائز اهمیت است.
شیلنگ ها به خاطر انعطاف پذیری خوبی که دارند، می توانند به راحتی خم شوند یا از جاهای تنگ و سخت عبور کنند. این ویژگی باعث می شود که شیلنگ ها بتوانند ارتباط بین اجزای هیدرولیک را به دلیل قابلیت اتصال به اجزای گوشه و کنار سیستم، بهبود بخشند. همچنین، شیلنگ ها قادر به ارتباط دادن اجزای بسیار نزدیک یا بسیار دور از هم نیز هستند. به همین دلیل، استفاده از شیلنگ ها باعث بهره وری بیشتر در فضای موجود می شود.
به طور کلی، شیلنگ هیدرولیک از سه لایه تشکیل شده است که عبارتند از: لوله داخلی، لایه تقویتی میانی و لایه محافظ بیرونی. لوله داخلی که سیال را حمل می‌کند، انعطاف پذیر بوده و باید با سیال مورد نظر سازگار باشد. جنس این لوله معمولا از لاستیک مصنوعی، ترموپلاستیک یا تفلون است که باید نسبت به حرارت و خوردگی مقاوم باشد. لایه تقویتی میانی، پوششی از چند غلاف سیم های بافته شده، سیم های مارپیچی، الیاف نخی یا ترکیبی از این ها است که نقش آن تقویت شیلنگ را بر عهده دارد. همچنین، لایه محافظ بیرونی به عنوان پوشش خارجی شیلنگ عمل می‌کند و بر اساس شرایط محیطی کار، طراحی و انتخاب می‌شود. این لایه معمولا در برابر آب و هوا، روغن، سایش و گرد و خاک مقاوم است.
شیلنگ ها به خاطر انعطاف پذیری خوبی که دارند، می توانند به راحتی خم شوند یا از جاهای تنگ و سخت عبور کنند. این ویژگی باعث می شود که شیلنگ ها بتوانند ارتباط بین اجزای هیدرولیک را به دلیل قابلیت اتصال به اجزای گوشه و کنار سیستم، بهبود بخشند. همچنین، شیلنگ ها قادر به ارتباط دادن اجزای بسیار نزدیک یا بسیار دور از هم نیز هستند. به همین دلیل، استفاده از شیلنگ ها باعث بهره وری بیشتر در فضای موجود می شود.
انواع شیلنگ هیدرولیک
شیلنگ‌های هیدرولیک بر اساس قدرت ساختاری‌شان به سه نوع تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم:
- لایه تقویتی این شیلنگ‌ها از الیاف نخی ساخته شده است.
- برای استفاده در روغن‌های هیدرولیک با پایه نفت، بنزین، نفت سوخت، آب، ضد یخ و مواد شیمیایی مناسب هستند.
- در مسیر کم فشار روغن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- به عنوان شیلنگ کم فشار شناخته می‌شوند.
- برای مسیر های پر فشار توصیه نمی‌شوند.
شیلنگ بافت نخی از یک لایه داخلی پلاستیکی، یک لایه تقویتی از الیاف نخی و یک لایه خارجی لاستیکی تشکیل شده است. لایه داخلی لاستیکی از نفوذ سیال به لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند. لایه تقویتی از الیاف نخی از شیلنگ در برابر فشار و پارگی محافظت می‌کند. لایه خارجی لاستیکی از شیلنگ در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید، گرما و سرما محافظت می‌کند.
این شیلنگ‌ها برای انتقال سیالات با فشار کم مناسب هستند. به عنوان مثال، می‌توان از آنها برای انتقال آب از چاه به ساختمان، انتقال آب از مخزن به سیستم آبیاری و یا انتقال ضد یخ به خودرو استفاده کرد.
2.شیلنگ بافت سیمی
- لایه تقویتی این شیلنگ‌ها از بافته‌های سیم فولادی پر کشش ساخته شده است.
- برای استفاده در مسیر روغن هیدرولیک، نفت سوخت، بنزین یا آب مناسب هستند.
- در فشار متوسط کاربرد دارند.
- به عنوان شیلنگ فشار متوسط شناخته می‌شوند.
- در ماشین آلات صنعتی و کشاورزی نیز کاربرد زیادی دارند.
شیلنگ بافت سیمی از یک لایه داخلی پلاستیکی، یک لایه تقویتی از بافته‌های سیم فولادی پر کشش و یک لایه خارجی لاستیکی تشکیل شده است. لایه داخلی لاستیکی از نفوذ سیال به لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند. لایه تقویتی از بافته‌های سیم فولادی پر کشش از شیلنگ در برابر فشار و پارگی محافظت می‌کند. لایه خارجی لاستیکی از شیلنگ در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید، گرما و سرما محافظت می‌کند.
این شیلنگ‌ها برای انتقال سیالات با فشار متوسط مناسب هستند. به عنوان مثال، می‌توان از آنها برای انتقال روغن هیدرولیک در ماشین آلات صنعتی، انتقال سوخت در خودروها و یا انتقال آب در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای استفاده کرد.
3.شیلنگ بافته‌سیمی مارپیچی
- لایه تقویتی در این نوع شیلنگ‌ها ترکیبی از چند لایه مارپیچی سیم فولادی پر کشش و یک لایه نخی است.
- برای مسیر های روغن هیدرولیک بسیار پر فشار و یا نفت سوخت مناسب می باشد.
- در جاهایی استفاده می‌شوند که موج فشار وجود دارد و تحت موج فشار، ضعیف نخواهند شد.
- به این نوع شیلنگ‌ها، شیلنگ فشار قوی معروف هستند.
شیلنگ بافته‌سیمی مارپیچی از یک لایه داخلی پلاستیکی، یک لایه تقویتی از چند لایه مارپیچی سیم فولادی پر کشش و یک لایه نخی و یک لایه خارجی لاستیکی تشکیل شده است. لایه داخلی لاستیکی از نفوذ سیال به لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند. لایه تقویتی از چند لایه مارپیچی سیم فولادی پر کشش از شیلنگ در برابر فشار بسیار بالا محافظت می‌کند. لایه نخی از شیلنگ در برابر لرزش و ارتعاش محافظت می‌کند. لایه خارجی لاستیکی از شیلنگ در برابر عوامل محیطی مانند نور خورشید، گرما و سرما محافظت می‌کند.
این شیلنگ‌ها برای انتقال سیالات با فشار بسیار بالا مناسب هستند. به عنوان مثال، می‌توان از آنها برای انتقال روغن هیدرولیک در ماشین‌آلات صنعتی سنگین، انتقال سوخت در پمپ‌های بنزین و یا انتقال آب در سیستم‌های آتش‌نشانی استفاده کرد.
طول عمر شیلنگ هیدرولیک
شیلنگ‌های هیدرولیک برای اتصال به تجهیزات، معمولاً دو سرشان کوپلینگ فلزی دارند. این شیلنگ‌ها اغلب طول عمر محدودی دارند، اما با انتخاب نوع مناسب و سایز صحیح و استفاده درست، می‌توان عمر آنها را بیشتر کرد. عواملی همچون خم شدن بیش از حد، پیچ خوردگی، کشیده یا منقبض شدن، خرد کردن یا ساییدن شیلنگ، کارکرد در دمای بیشتر یا کمتر از حداقل و حداکثر مجاز، قرار گرفتن در معرض فشار بیشتر از حداکثر مجاز و استفاده از اتصالات غیرمجاز می‌تواند بر کاهش طول عمر شیلنگ‌های هیدرولیک تأثیر بگذارد.
عملکرد شیلنگ هیدرولیک
عملکرد شیلنگ‌های هیدرولیک به این شکل است که سیال از پمپ خارج شده و وارد شیلنگ می‌شود. لایه داخلی لاستیکی از نشت سیال جلوگیری می‌کند و لایه تقویتی از شیلنگ در برابر فشار و پارگی محافظت می‌کند. سپس سیال از شیلنگ عبور کرده و به سیستم‌های دیگر منتقل می‌شود. پس از انجام کار، سیال دوباره به مخزن هیدرولیک بازمی‌گردد.
مواد شیلنگ هیدرولیک
شیلنگ های هیدرولیک از مواد مختلفی ساخته می شوند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برخی از مواد رایج شیلنگ هیدرولیک عبارتند از:
- فولاد ضد زنگ: فولاد ضد زنگ یک ماده بادوام و مقاوم در برابر خوردگی است که برای کاربردهای سنگین مناسب است.
- آلومینیوم: آلومینیوم یک ماده سبک وزن و مقرون به صرفه است که برای کاربردهای سبک مناسب است.
- پلاستیک: پلاستیک یک ماده سبک وزن و ارزان قیمت است که برای کاربردهای کم فشار مناسب است.
تعمیر و نگهداری شیلنگ هیدرولیک
شیلنگ های هیدرولیک باید به طور منظم برای اطمینان از عملکرد صحیح بررسی شوند. علائم خرابی شیلنگ هیدرولیک عبارتند از:
* نشت مایع هیدرولیک
* کاهش فشار سیستم هیدرولیک
* صدای غیر طبیعی از سیستم هیدرولیک
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، شیلنگ هیدرولیک باید تعویض شود.
نتیجه گیری
با توجه به اهمیت شیلنگ های هیدرولیک در سیستم های هیدرولیکی و تاثیرات جدی خرابی آنها بر روی کل سیستم، استفاده از شیلنگ های با کیفیت و مرغوب بسیار حائز اهمیت است. ساختار شیلنگ های هیدرولیک شامل سه لایه لوله داخلی، لایه تقویتی میانی و لایه محافظ بیرونی است. استفاده از شیلنگ های هیدرولیک باعث بهره وری بیشتر در فضای موجود می شود.
