دستگاه‌های سنگ شکن یکی از تجهیزات مهم و ضروری در خطوط فرآوری سنگ‌های معدنی هستند که بدون آن‌ها امکان استفاده از سنگ‌های استخراج شده از زمین وجود ندارد. سنگ شکن‌ها با نیروی فشار یا ضربه، اندازه سنگ‌ها را کاهش داده و آن‌ها را برای استفاده آماده می‌کنند. دستگاه‌های سنگ شکن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که سنگ‌های بزرگ را به اندازه کوچک رسانده و به جدا سازی ناخالصی‌های آن هم کمک کنند.
انواع سنگ شکن
هدف اصلی فرآیند خردایش در صنعت ساختمان و معدن، کاهش اندازه سنگ‌ها، مواد معدنی و مواد اولیه با استفاده از سنگ شکن‌ها و آسیاب‌ها است. در این فرآیند، ذرات بزرگ‌تر حذف شده و ذرات کوچک‌تر به‌عنوان محصول نهایی تولید میشوند. این فرآیند در سه بخش کلی انجام می‌گیرد که سنگ شکن‌ها بسته به همین بخش‌ها در سه دسته تقسیم بندی میشوند:
- سنگ شکن‌های اولیه: اولین دستگاهی که در خط تولید قرار می‌گیرد، باید توانایی زیادی برای خرد کردن سنگ‌های بسیار سخت معدن داشته باشد. از آنجایی که این دسته از تجهیزات در اولین مرحله خط تولید نصب میشوند، به آن‌ها سنگ شکن اولیه می‌گویند که سنگ شکن فکی شناخته‌شده‌ترین آن‌هاست.
- سنگ شکن‌های ثانویه: پس از سنگ شکن‌های اولیه، سنگ شکن‌های دیگری مانند سنگ شکن کوبیت یا ضربه ای قرار می‌گیرند تا سنگ‌های خروجی از سنگ شکن فکی را کوچک‌تر کرده و آماده استفاده در صنایع دیگر کنند.
- سنگ شکن‌های ثالثیه: در صورتی که نیاز به کوچک‌تر کردن سنگ‌ها بود، از سنگ شکن‌های ثالثیه یه ماسه سازها کمک می‌گیرند تا اندازه سنگ به کمتر از 6 میلی‌متر برسد.
سنگ شکن ضربه‌ای
سنگ شکن ضربه‌ای یکی از تجهیزات سنگین ساختمانی است که می‌توان از آن برای کاهش اندازه چیزهایی مانند سنگ، بتن زباله و مواد مشابه استفاده کرد. این سنگ دارای ظرفیت بالایی بوده و در هر ساعت می‌توان حجم زیادی از مواد مختلف را با کمک آن کوچک کرد. توان و ظرفیت بالای سنگ شکن ضربه‌ای سبب شده که امروزه در کارخانجات زیادی از آن استفاده کنند. از آنجایی که عملیات خردایش در این سنگ شکن با کمک چکش کوبیت و ضربات وارد شده به سنگ‌ها انجام می‌گیرد، به آن سنگ شکن ضربه‌ای می‌گویند.
نحوه عملکرد این دستگاه بدین شکل است که اپراتور مقدار مشخصی از مواد را وارد قیف یا ورودی دستگاه کرده و منتظر می‌ماند تا کوبیت این سنگ‌ها را به اندازه کوچکی برساند. سنگ‌های معدنی پس از ورود به داخل سنگ شکن ضربه‌ای با یک روتور برخورد خواهند کرد که پوشیده از چکش است. برخورد سنگ‌ها با این روتور و چکش‌های آن، سبب کاهش اندازه آن‌ها می‌شود؛ سپس این سنگ‌ها با شدت زیادی به سمت سندان دستگاه پرتاب میشوند.
در داخل سندان سنگ شکن ضربه‌ای، چکش و بغل بندهایی نصب شده‌اند که با ورود ضربه به سنگ، آن‌ها را به اندازه مورد نظر کارفرما می‌رسانند. این چرخه تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که سنگ به اندازه مشخص شده برسد. زمانی که مواد معدنی به اندازه مناسبی رسیدند، از طریق خروجی دستگاه به سمت نوار نقاله هدایت شده و در صورت نیاز به سمت ماسه سازها فرستاده میشوند.
کاربرد سنگ شکن ضربه ای
یکی از کاربردهای سنگ شکن ضربه‌ای در فرآوری مواد خام مانند مواد معدنی است. کاهش دادن اندازه سنگ‌های معدنی توسط این سنگ شکن، می‌تواند جداسازی مواد و ناخاصی‌های آن‌ها را آسان‌تر کرده و به افراد این امکان را می‌دهد تا مواد مفید را نگه داشته و بقیه را دور بریزند.
سنگ شکن‌های ضربه ای برای بازیافت یا دفع زبانه هم مفید هستند. موادی مانند تکه‌های بتنی می‌توانند توسط یک سنگ شکن ضربه‌ای بازیافت شده و کوچک شوند. این کوچک شدن باعث می‌شود دور ریختن این مواد آسان‌تر از قبل باشد. سنگ شکن‌های ضربه‌ای همچنین می‌توانند موادی مانند شن را برای استفاده آماده کرده و مطمئن شوند که اندازه آن‌ها تقریباً یکنواخت است.
مهم‌ترین کاربردهای سنگ شکن ضربه‌ای عبارتند از:
- بازیافت بتن
- تولید آسفالت و قلوه سنگ
- تولید شن و ماسه
- صنایع راه سازی
- تولید مصالح ساختمانی
