انواع سوله های صنعتی
امروزه برای ساخت کارخانه یا کارگاه یا دیگر مصارفی همچون انبار و… نیاز به سالن های تولیدی یا همان سوله های صنعتی داریم. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع سوله های صنعتی و مزایا و معایب آن آشنا سازیم تا در صورت لزوم انتخاب بهتری بتوانید داشته باشید در ادامه با ما همراه باشید تا ازین مقاله ی مختصر و مفید بهره مندی لازم را داشته باشید.
سوله های با توجه به نوع کاربری و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
برای ساخت سوله های صنعتی نکات و موارد زیر بنایی را باید مد نظر قرار داد که به انتخاب صحیح و مقرون به صرف تر کمک شایانی می کند که زیر به بررسی آنها می پردازیم و بعد آن به انواع سوله با توضیحی مختصر و مفید نیز اشاره خواهیم کرد.
مشخصات ظاهری سوله های صنعتی
برای ساخت سوله های صنعتی یا سالن های تولیدی برای کسب و کار، کارخانه، کارگاه یا هر گونه مصرف دیگر به طور کلی موارد زیر لازم است مد نظر قرار گیرد که به معرفی و تفسیر هر مورد می پردازیم.
1- ارتقاع سوله
2- دهانه ی سوله
3- طول سوله
1- ارتفاع سوله های صنعتی
عنوان این مورد گویای مطلب است. ارتفاع در سوله ها به دو مورد تقسیم می شود:
ارتفاع کناره یا دیوار ها
ارتفاع کناره یا دیوار ها به ارتفاع دیوار از زمین می گویند ینی ارتفاع یک ستون از روی زمین تا انتهای آن که به سقف متصل شده.
ارتفاع میانی یا تاج آن به ارتفاع قسمت وسط یا میانی سوله های صنعتی گویند که یا به صورت عدد هشت یا به صورت قوسی می باشد.
2- ورودی سوله های صنعتی
ورودی که به آن دهانه ی سوله نیز می گویند. طبیعتا برای ساخت سوله های صنعتی یا سالن های تولیدی دو ردیف ستون احداث می شود که سقف روی آنها کار می شود این ستون ها در طول سوله احداث می شود نه در ورودی یا عرض آن بنابراین به فاصله ی بین ستون ها از طرف عرض سوله را دهانه ی سوله گویند.
طبیعتا دهانه ی سوله هر چه بزرگتر باشد موارد مصرف یا کاربری آن افزایش می یابد که در نتیجه ارزش آن نیز بالاتر می رود و همچنین وزن آن نیز بالاتر می رود که در راستای آن هزینه ی آن نیز بالاتر می رود. البته باید مد نظر داشته باشید که سوله از بخش های مختلفی تشکیل می شود که در بالا به آن نیز اشاره شد.
نکته ای که برای کارفرمایان یا سرمایه داران گرامی بسیار حائز اهمیت است طبیعتا صرفه جویی در هزینه های ساخت است که در این مورد اینگونه است که اندازه ی دهانه ی سوله نقش پررنگی دارد و بسیار تاثیر گذار است در میزان و مقدار هزینه ی دیوار کشی و فونداسیون. ینی هر چه دهانه ی سوله عریض تر و طولانی تر باشد دیوار کشی کوتاه تر و فونداسیون کمتری لازم و استفاده می شود.
برای فهم ساده تر این نکته برای شما عزیزان خواننده با مثالی ساده موضوع را شفاف تر می کنیم.
فرضا قصد ساخت سوله ای با مساحت 10000 متر را داریم حال می خواهیم برای شما عزیزان این مساحت را در دو دهانه ی مختلف با طول مختلف محاسبه کنیم.
1- سوله ای با دهانه ی 10 متر و طول 1000 متر و با ارتفاع 5 متر که مساحت آن می شود همان 10000 متر.
2- سوله ای با دهانه ی 100 متر و طول 100 متر و ارتفاع 5 متر که مساحت این سوله باز هم همان 10000 متر است.
حال تفاوت این دو سوله را بررسی می کنیم.
در مورد اول ما نیاز به 2020 متر دیوار داریم اما در مورد دوم ما فقط 400 متر دیوار نیاز داریم.
مشاهده نمودید با مساحت یکسان در دیوار کشی چقدر هزینه ها متفاوت می شود. حال از نگاهی دیگر از به موضوع نگاه کنیم بهتر متوجه تفاوت میان این دو نمونه ی گفته شده می شویم. در مثال اول که سوله 1000 طول دارد فرضا شما یا نیروی کارتان بخواهد به اخر سوله برود و برگردد طول مسیر رفت و برگشتی که باید طی کند چقدر است؟
بله، 2000 متر. حال در مورد دوم اگر شما یا نیروی کارتان بخواهید که به انتهای سوله رفت و امد کنید چه مقدار طولی را باید بروید و برگردید؟ بله، 200 متر . توجه داشته باشید که این اختلاف مسیر فاحش در دو سوله با مساحت یکسان است.
نکته ای دیگر که لازم به ذکر است این است که با بیشتر شدن دهانه سوله های صنعتی یا سالن های تولیدی هزینه ی ساخت اسکلت بیشتر می شود اما هزینه ی دیوار کشی و فونداسیون به میزان چشمگیری کاهش پیدا می کند که می تواند هزینه ی اسکلت بیشتر را جبران کند اما در نتیجه سوله ی با دهانه ی بزرگتر کارایی آن نیز بیشتر است که برای فروش یا اجاره ی آن مشتری و متقاضی بیشتری یافت می شود که این نکته خود بیسیار با اهمیت و ارزشمند است.
3- طول سوله های صنعتی
طول سوله که به آن نیز عمق سوله گفته می شود تاثیر چندانی در قیمت سوله ندارد و همانگونه که در بالا ذکر شد بیشترین تاثیر را ارتفاع و دهانه ی سوله بر قیمت ساخت آن می گذارند. اما اگر طول خیلی کمی مد نظر باشد در سالن های تولیدی و صنعتی تاثیر گذار می شود.
جرثقیل سوله های صنعتی
اگر قصد ساخت سوله صنعتی یا سالن های تولیدی برای نیاز کسب و کارتان دارید به این نکته مهم توجه داشته باشید که ایا نیاز به جرثقیل سقفی دارید یا نه. در صورت مثبت بودن پاسخ تان باید بدانید که دلیل مهم بودن این نکته چیست و اگر از آن غافل شوید چقدر متحمل دوباره کاری و خسارت می شوید.
جرثقیل سقفی روی ستون ها سوار می شود و تمام وزن باری که بلند می کند را به ستون ها منتقل می کند پس ستون ها باید قوی تر انتخاب شود تا بتواند وزن خود جرثقیل و باری که بلند می کند را داشته باشد.
انواع جرثقیل سقفی در سوله های صنعتی
1- جرثقیل سقفی
2- دروازه ای
1- جرثقیل سقفی
جرثقیل سقفی بیشترین کاربرد و استفاده را در سوله دارد و طرفداران زیادی دارد که از جمله دلایل آن:
ایمنی بالای آن برای جابجایی تجهیزات سنگین.
پوشش بالای که که حدود 90 درصد فضای سوله را شامل می شود برای جابجایی و کنترل وسایل، بار و تجهیزات سنگین.
مخارج، استهلاک، هزینه های جاری همچون مصرف برق و سرویس های دوره آن نسبت به دیگر جرثقیل ها پایین تر و مقرون به صرفه تر است.
کار و استفاده با آن ساده تر بوده و نیاز به تخصص خاصی ندارد.
2- جرثقیل دروازه ای سوله های صنعتی
جرثقیل دوازه ای کاربرد های خاصی دارد که در سوله سازی از آن استفاه نمی شود مگر زمانی که ستون های سوله تحمل وزن جرثقیل سقفی را نداشته باشند در غیر اینصورت استفاده ی بیشتر آن در محیط های باز همچون بنادر است. که انواع مختلفی هم چون جرثقیل دروازه ای تک پل، دو پل، با چرخ یا ریل دارند.
انواع مختلف سوله های صنعتی
1- خرپایی( که به آن سوله HSS ، سبک، یا قوسی گویند)
2- سوله های تیر ورقی ( که با نام های سوله های سنتی یا سنگین مشهور است)
3- سوله UBM
4- سوله های دسته دوم(که همان نوع تیر ورقی می باشد که دارای مخاطب زیادی است.)
1- سوله های خرپایی
در میان سوله های صنعتی، سوله های خرپایی که به سوله ی سبک نیز مشهور است روش ساخت نسبتا سخت و پیچیده ای دارد که موجب شده هر کسی نتواند کننده ی کار باشد و تعداد معدودی از مجریان سوله بتوانند این نوع سوله را اجرا و بسازند و این افراد نیز اغلب مهندسان و متخصصان این حوزه هستند زیرا که اشتباه و انحراف کوچکی در محاسبات ساخت سوله ها ی خرپایی خسارات جبران ناپذیر بزرگی وارد می کند.
مراحل ساخت سوله های خرپایی در میان سوله های صنعتی به ترتیب زیر است:
طراحی
فونداسیون
ساخت اجزا
اماده سازی و نصب آنهاست
هر مرحله مهندسان مختص به زمینه ی خود را می طلبد. سوله های خرپایی به سوله های ارزان قیمت هم معروف هستند که مزایا و معایبی دارند که مشخص کننده ی مناسب بودن برای کار مورد شما می باشد که در ادامه خواهیم گفت:
مزایای سوله خرپایی:
این سوله نسبت به دیگر سوله های سازه های ارزان قیمت تری هستند.
زمان طراحی و ساخت آن کوتاه است.
مقاومت و کیفیت بالایی دارند.
دهانه ی آن می تواند تا بیشتر از 100 متر بدون ستون وسط باشد.
متریال یا مواد و لوازم ساخت لازم برای ساخت آن ها کیفیت مطلوبی دارند.
به دلیل پیچ و مهره بودن اتصالات امکان جابجایی سوله وجود دارد
مناسب برای هر نوع کاربری صنعتی و غیر صنعتی هستند.
معایب:
در دهانه ی زیر 18 متر هزینه ساخت آن از ساخت سوله ی تیر ورقی بیشتر خواهد شد.
2- سوله های صنعتی تیر ورقی
قدیمی ترین نوع سوله های صنعتی در ایران است که در کشور های توسعه یافته تقاضای آن به طرز چشمگیری کاهش یافته اما متاسفانه در کشورمان به دلیل نبود دانش روز متقاضیان زیادی دارد.
مزایای آن بیشتر در دهانه ی کمتر از 18 متر است که ارزان تر از سوله ی سبک یا خرپایی اجرا می شود.
و از معایب آن در دهانه ی بالای 18 متر قیمت آن از سوله ی سبک بیشتر می شود.
3- سوله صنعتی UBM
این نوع سوله جدیدترین روش ساخت سوله است که چند سال بیش نیست که وارد کشورمان شده.
ماده یا متریال اصلی آن ورق های گالوانیزه است که به محل اجرا انتقال داده می شود که با دستگاه رول فورمینگ که پیمانکاران به محل می برند فرم داده می شود و با دستگاهی دیگر به نام سیمر (simer) به هم اتصال یا دوخته می شوند.
این سوله به صورت قوسی یا تونل ساخته می شود. و عایق سقفی آن از جنسی پلی ارتان می باشد و در آن چون از فولاد ساخته نمی شود قیمت پایینتری دارد و هزینه ی دیوار کشی هم در این سوله حذف می شود اما نیاز به فنداسیون دارد.
مزایای سوله صنعتی UBM
نسبت به سوله ی تیر ورقی سرعت ساخت بهتری دارند.
در مقابل اب و هوای فشار آورنده همچون برف و باد استقامت بالایی دارند.
قیمت پایینتر.
عایق بهتر.
معایب سوله UBM
این نوع سالن ها مناسب برای دام زنده همچون مرغ یا دامداری نیست. زیر سقف از پلی ارتان پوشیده شده که منافذ زیادی دارد و جذب کننده ی باکتری و میکرب است و قابل ضد عفونی شدن نیست که اگر به سراغ دام ویروس یا باکتریی بیاید خسارت جبران ناپذیری وارد می کند.
با توجه به معایب پلی ارتان بکار رفته در سقف وزارت بهداشت برای بیمارستان، دارویی و مواد غذایی برای آن مجوز صادر نمی کند.
عدم امکان استفاده از جرثقیل سقفی
برای قوس شدید از جرثقیل دروازه ای هم نمی توان استفاده کرد
قابلیت جابجایی همانند سوله های سبک خرپایی را ندارند.
دوخت های ورق ها بعد از مدت چندین ساله شل می شود.
فروش آن به منظور ضایعات مقرون به صرفه نیست.
نهایت دهانه ی آن تا 30 متر قابل اجراست.
مزیت ایجاد طبقات را ندارند.
عرشه فولادی چیست؟
از دیگر روش های جدید و نوین در ساختمان سازی، سوله سازی و سالن های تولیدی می باشد. عرشه فولادی نوع خاصی از سقف هاست که از ورق های گالوانیزه ذوزنقه ای و برش گیر ها ساخته و تشکیل می شود. مواد تشکیل دهنده ی یک عرشه فولادی شامل مواردی همچون شامل دال مرکب، فولادی بتنی و ورق های گالوانیزه ی ذوزنقه ای می شود.
مزایای یک عرشه فولادی به موارد زیر می توان اشاره کرد:
سرعت اجرا و دوام این سبک نسبت به دیگر روش ها بسیار بیشتر است.
ارزش و صرف اقتصادی عرشه فولادی به دلیل عملکرد مناسب و رضایت بخش آن بالا می باشد
عرشه فولادی عملکردی همانند سکو برای نیروی کار و کارگران دارد که خطر سقول را به میزان زیادی کم می کند.
راحتی نصب تاسیسات ساختمانی در عرشه فولادی
سوله های صنعتی دست دوم
سوله های دست دوم اغلب دلالان برای سود خود از جنس زنگ زده و ضایعاتی استفاده کرده و ورق های آن را معمولا از لوله های ضایعاتی شرکت نفت تامین می کنند به طوری که آن لوله ها را برش داده و به ورق تبدیل میکنند.
در اغلب موارد سوله ی دست دوم که دوباره مونتاژ شده اما ظاهری عالی دارد کیفیت بسیار پایینی دارد زیرا آهن آن زنگ زده آن را سنک می کنند و رنگ آمیزی مجدد می کند و جنس ورق های آن همانطور که گفته شد از موارد ضایعاتی هست که قیمت آن برایشان مقرون به صرفه است یا فروششان ارزان تر است.
جدا ازین موارد مثلا شما اگهی سوله ی دست دومی را در خراسان پیدا می کنید اما برای شمال می خواهید طبیعتا بار برف و و استقامت باد آن در شهر های مختلف ایران متفاوت است.
دفترچه ی محاسباتشان به راحتی قابل انحراف است و نمیتوان به آن اعتماد کرد.
حال چاره چیست؟
شما نهایت دقت را لازم است داشته باشید تا سرتان کلاه نرود و موارد زیر را باید مد نظر قرار دهید.
1- داشتن دفترچه ی محاسبات سوله دست دوم که هرچند می توانند آن را با محاسبات غلط پر کنند.
2- سعی کنید سوله های نصب شده را خریداری کنید نه سوله های د مونتاژ شده زیر احتمال زیاد دارد که سوراخ ها و محل های پیچ و مهره یکسان و جفت و جور نباشد که اگر رعایت نشود دردسر و خسارت زیادی دارد که راه چاره ی آن تاکید در قرارداد که شرط پرداخت شما این باشد که سوله در محل مورد نظر شما به طور کامل نصب و اجرا شود در غیر اینصورت خسارت های وارده با فروشنده است و حتما ضمانت اجرایی بگیرید.
3- طبیعتا سوله های دست دوم را برای مشتری پسند شدن و زیبایی آن رنگ می کنند که این کار موجب می شود میزان زنگ زدگی های آهن ها و وصله های آن مخفی شود و تشخیص آن سخت شود.
4- اطمینان حاصل کردن خرید از کلیه ی قطعات و لوازم یک سوله هم چون: بیس پلیت، فریم سقف و ستون، وال پست، استرات، تیر ریزی سقف، باد بند های ستون و سقف است. و تک تک این موارد را در قرار داد ذکر کنید.
5- قیمت نهایی خرید را کاملا واضح مشخص کنید که می توان آن به متراژ یا به وزن که نباید بیشتر از یک کیلوگرم باشد. دلیل اهمیت این مورد چیست؟ معمولا دلالان یا فروشندگان سوله معیار فروش خود را وزن انتخاب می کنند مثلا در هر متر 30 کیلو گرم حال اگر دروغ گفته یا اشتباه کرده باشد و در آخر بجای 30 کیلوگرم در هر متر 40 کیلوگرم باشد این 10 کیلوگرم مابه التفاوت تکلیفش چه می شود اگر از شما طلب کند ضرر زیادی خواهید کرد. که فروشندگان از این راه بسیار کلاه بر سر مشتریان خود گذاشته اند.
پس این نکته را بسیار جدی بگیرید و در قرار داد ذکر کنید که ما به التفاوت وزن اضافه اگر بیشتر از یک کیلوگرم از میزان توافق بود به گردن فروشنده باشد تا از دغل و فریب خوردگی جلوگیری کنید.
6- به شهری که سوله در آنجا نصب است دقت کنید مثلا سوله ای که در تهران نصب است را نمی شود در دماوند نصب کرد زیرا تحمل بارش برف سنگین آن منطقه را طبیعتا دارا نیست و درصورت تحمل یک بار سنگین برق ممکن است سوله زیرش کند.
نمونه ای از یک سوله که در اثر بارش برف تخریب شده.
شاید در ابتدا ساخت سوله ی استاندارد یا سالن های تولیدی کمی گران تر از حد معمول باشد اما در شرایط مختلف این اقدام عاقلانه خود را نشان داده که یکی از آن ها شرایط سخت آب و هوایی است بطوریکه اگر غفلت شود ممکن است خسارتی سنگین به بار آورد که پشیمانی دیگر سودی ندارد.
امیدواریم این مقاله برایتان مفید بوده و در جهت آگاه سازیتان گامی موثر برداشته باشیم.
رضا شوریابی.
سایتتون حرف نداره
درودبر شما، ممنون، باعث افتخار ماست