معرفی اتصالات پنوماتیک
اتصالات پنوماتیک یا فیتینگ‌های پنوماتیک، برای ارتباط قطعات و اجزای یک سیستم پنوماتیکی مانند شیلنگ و لوله استفاده می‌شوند. نصب و استفاده از این اتصالات آسان و ایمن بوده و در عین حال نقش موثر و پررنگی در سیستم دارند. این اتصالات باعث افزایش سرعت جریان هوا و کنترل فشار و جهت جریان می‌شوند. در صنایع مختلفی مانند دستگاه‌های پنوماتیک، کمپرسور، صنعت داروسازی، خودرو، جک پنوماتیکی و غیره بکار می‌روند. سیستم‌های پنوماتیک، یکی از بخش‌های حیاتی در فرآیندهای صنعتی هستند. در این سیستم‌ها از گاز یا هوای تحت فشار به عنوان عنصر اصلی استفاده می‌شود که در اجزای سیستم به حرکت در می‌آید. برای انتقال گاز به ابزارهای مختلف، نیاز به اتصالات پنوماتیک داریم که بتوانند با اصطکاک کم و نیروی مقاومت کم، جریان گاز را به صورت کاملاً ایمن به ابزارها منتقل کنند. این اتصالات مسئول متصل کردن تجهیزات، لوله‌ها و شیلنگ‌های مختلف هستند. برای خرید و استفاده موثر از این اتصالات، باید با دسته‌بندی‌های مختلف آنها آشنا باشید. در این مقاله، به معرفی انواع اتصالات پنوماتیک پرداخته و شما را در خرید و استفاده بهینه از آنها راهنمایی خواهیم کرد.
انواع اتصالات فیتینگ و پنوماتیک
در اینجا به بررسی انواع فیتینگ و اتصالات پنوماتیک می‌پردازیم.
فیتینگ‌ها به دو صورت فشاری و با خار داخلی ساخته می‌شوند که در سیستم‌های با فشار پایین‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. فیتینگ‌های فشاری به دلیل سهولت در نحوه اتصال شیلنگ و تنوع بالا در شکل و طراحی و به طور کل، سریعتر بودن از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. از مزیت‌های دیگر استفاده از فیتینگ‌ها تسریع در انجام فعالیت‌های تعمیر و نگهداری سیستم می‌باشد.
فیتینگ‌های پنوماتیک بسته به نوع کاربری ممکن است به دو صورت مورد استفاده قرار گیرند که در ادامه به آنها می‌پردازیم. فیتینگ و اتصالات پنوماتیک روی یک تجهیز به صورت ثابت به واسطه سر رزوه دار بسته شوند و مورد استفاده قرار گیرند و یا به صورت بین راهی یا درون خطی نصب شوند.
این دسته از فیتینگ‌های پنوماتیک در انواع بسیار گوناگونی تولید می‌شوند رابط، تبدیل، سه راهی، چهارراهی، زانویی، فلو کنترل، کورکن و غیره از انواع فیتینگ های بین راهی هستند.
فیتینگ‌ها از جنس‌های گوناگون ساخته می‌شوند اما نوع پرمصرف آنها اتصالات پنوماتیک برنجی ساده یا روکش کروم با فیتینگ پلاستیکی می‌باشد. همچنین ممکن است قسمت فیتینگ آن هم فلزی و برنجی روکش دار یا حتی به طور کامل از استیل ساخته شوند.
بعضی از اتصالات پنوماتیک به شکل کونیک با مهره همراه هستند که در سیستم های با فشار بالا معمولاً استفاده می‌شود. این نوع از اتصالات پنوماتیک از لحاظ جنس ساخته شده، دسته های مختلفی را در بر می‌گیرد.
بیشتر بدانید: شیلنگ پنوماتیک کاربردها و مزایای آن
به طور کلی اتصالات پنوماتیک را می‌توان بر اساس نوع اتصال، جنس، کاربرد و شکل ظاهری دسته‌بندی کرد.
بر اساس نوع اتصال
اتصالات پنوماتیک را می‌توان به دو دسته کلی اتصالات مستقیم و اتصالات فشاری تقسیم کرد.
- اتصالات مستقیم:
اتصالات مستقیم از یک سمت به شیلنگ یا لوله و از سمت دیگر به قطعات مختلف سیستم متصل می‌شوند. برای ثابت ماندن این اتصالات از پیچ و مهره کمک می‌گیرند. عملکرد این اتصالات مانند آداپتور است. اتصالات مستقیم با اندازه نخ، قطر، گرید و مواد متفاوت تولید و عرضه می‌شوند.
- اتصالات فشاری:
اتصالات فشاری به صورت فشاری به شیلنگ یا لوله متصل می‌شوند. این اتصالات از یک سمت به شیلنگ یا لوله و از سمت دیگر به قطعات مختلف سیستم متصل می‌شوند. برای اتصال این اتصالات نیاز به ابزار خاصی نیست و به سادگی با فشار دست می‌توان آنها را نصب کرد. اتصالات فشاری در انواع مختلفی مانند اتصالات زانویی، اتصالات تبدیل، اتصالات سه راهی و اتصالات چهار راهی تولید می‌شوند.
بر اساس جنس
اتصالات پنوماتیک را می‌توان از مواد مختلفی مانند فلز، پلاستیک و پلیمر ساخت.
- اتصالات فلزی:
اتصالات فلزی از استحکام و دوام بالایی برخوردار هستند و در محیط‌های صنعتی و کارگاهی کاربرد دارند. اتصالات فلزی از جنس‌های مختلفی مانند برنج، استیل و آلومینیوم ساخته می‌شوند.
- اتصالات پلاستیکی:
اتصالات پلاستیکی از قیمت پایین‌تری نسبت به اتصالات فلزی برخوردار هستند و در محیط‌های خانگی و تجاری کاربرد دارند. اتصالات پلاستیکی از جنس‌های مختلفی مانند PVC، PP و PE ساخته می‌شوند.
- اتصالات پلیمری:
اتصالات پلیمری از مقاومت بالایی در برابر خوردگی و فرسودگی برخوردار هستند و در محیط‌های خورنده کاربرد دارند. اتصالات پلیمری از جنس‌های مختلفی مانند PTFE، PFA و PVDF ساخته می‌شوند.
بیشتر بدانید: کاربرد شیلنگ و لوله پنوماتیک
بر اساس کاربرد
اتصالات پنوماتیک را می‌توان بر اساس کاربرد به دو دسته کلی اتصالات کلیدی و اتصالات غیر کلیدی تقسیم کرد.
- اتصالات کلیدی:
اتصالات کلیدی از یک سمت به شیلنگ یا لوله و از سمت دیگر به قطعات مختلف سیستم متصل می‌شوند. برای اتصال این اتصالات نیاز به ابزار خاصی مانند آچار و انبردست است.
- اتصالات غیر کلیدی
اتصالات غیر کلیدی به صورت فشاری به شیلنگ یا لوله متصل می‌شوند. برای اتصال این اتصالات نیاز به ابزار خاصی نیست و به سادگی با فشار دست می‌توان آنها را نصب کرد.
بر اساس شکل ظاهری
اتصالات پنوماتیک را می‌توان بر اساس شکل ظاهری به انواع مختلفی مانند اتصالات مستقیم، اتصالات زانویی، اتصالات تبدیل، اتصالات سه راهی و اتصالات چهار راهی تقسیم کرد.
بیشتر بدانید: کاربرد قطعات پنوماتیک چیست؟
مزایای استفاده از اتصالات پنوماتیک
اتصالات پنوماتیک مزایای زیادی دارند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سهولت در نصب و راه‌اندازی
- دوام و استحکام بالا
- تنوع بالا در انواع و کاربردها
- قیمت مناسب
نتیجه‌گیری
اتصالات پنوماتیک قطعات مهمی در سیستم‌های پنوماتیکی هستند که وظیفه اتصال اجزای مختلف سیستم به یکدیگر را بر عهده دارند. این اتصالات از مواد مختلفی ساخته می‌شوند و در انواع مختلفی تولید می‌شوند. انتخاب نوع و جنس اتصالات پنوماتیک باید با توجه به کاربرد و شرایط محیطی انجام شود.
