شیلنگ هیدرولیک از اجزای کلیدی در سیستم‌های انتقال قدرت و انرژی در صنایع مختلف محسوب می‌شود. عملکرد صحیح آن‌ها ارتباط مستقیم با ایمنی، بازدهی و طول عمر تجهیزات دارد. در این مقاله به بررسی 5 اشتباه رایج در استفاده از شیلنگ‌های هیدرولیک می‌پردازیم و راهکارهایی برای جلوگیری از این خطاها ارائه می‌دهیم.
—
1. استفاده از شیلنگ با مشخصات نامناسب
یکی از متداول‌ترین اشتباهات، استفاده از شیلنگ‌هایی است که فشار کاری، دمای عملکرد یا نوع سیال آن با کاربرد مورد نظر مطابقت ندارد. انتخاب نادرست می‌تواند منجر به ترکیدگی شیلنگ یا افت راندمان شود.
✅ راهکار: پیش از انتخاب شیلنگ، به مشخصات فنی آن شامل فشار کاری (Working Pressure)، محدوده دمایی، نوع سیال و سازگاری مواد داخلی با سیال توجه کامل داشته باشید.
—
2. خم کردن بیش از حد شیلنگ
شیلنگ‌ها دارای شعاع خم مشخصی هستند. خم کردن بیش از حد آن‌ها موجب ترک‌خوردگی، شکست بافت داخلی و نهایتاً نشتی می‌شود.
✅ راهکار: هنگام نصب، شعاع خم را مطابق با استاندارد SAE 100 یا EN رعایت کنید. از محافظ خم (Bend Restrictor) نیز می‌توان بهره گرفت.
—
3. عدم استفاده از اتصالات مناسب و استاندارد
اتصالات غیراستاندارد یا ناسازگار، عامل اصلی نشتی و کاهش ایمنی سیستم است. همچنین اتصال نامناسب می‌تواند باعث لقی و در نهایت جدا شدن شیلنگ از اتصال شود.
✅ راهکار: از اتصالات هیدرولیک مطابق با نوع شیلنگ (مثلاً BSP, JIC, ORFS) استفاده کرده و نصب را توسط تکنسین ماهر انجام دهید.
—
4. عدم بازبینی و نگهداری دوره‌ای
برخی کاربران تصور می‌کنند شیلنگ‌ها نیازی به نگهداری ندارند، اما فرسایش ناشی از ارتعاشات، دما و سیالات می‌تواند به مرور زمان باعث کاهش عملکرد و حتی خرابی ناگهانی شود.
✅ راهکار: شیلنگ‌ها را به‌طور منظم از نظر ترک، نشتی، سایش و پوسیدگی بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
—
5. نصب شیلنگ در معرض تماس با سطوح تیز یا حرارت زیاد
قرارگیری شیلنگ در کنار لبه‌های تیز یا منابع گرما منجر به بریدگی یا سوختگی جداره آن می‌شود.
✅راهکار: استفاده از کاورهای مقاوم در برابر حرارت و سایش (مانند Spiral Guard یا Fire Sleeve) و فاصله‌گذاری مناسب از منابع خطر.
—
نتیجه‌گیری
با رعایت نکات بالا می‌توان از خرابی زودرس شیلنگ‌های هیدرولیک جلوگیری کرده و عمر مفید آن‌ها را افزایش داد. استفاده از شیلنگ مناسب، نصب اصولی و نگهداری منظم، سه رکن اصلی بهره‌برداری ایمن و پایدار از سیستم‌های هیدرولیک هستند.
—
منابع:
1. [Parker Hannifin – Hydraulic Hose Guide](https://www.parker.com)
2. [Gates – Fluid Power Safety Tips](https://www.gates.com)
3. [Hydraulics & Pneumatics Magazine](https://www.hydraulicspneumatics.com)
4. [ContiTech Industrial Hose Catalog](https://www.continental-industry.com)
5. استاندارد SAE J517 و ISO 18752 برای شیلنگ‌های هیدرولیک
