چکیده : هوش مصنوعی فقط مخصوص وسایل هوشمند یا نرم‌افزارهای سرگرمی نیست؛ در صنعت هم غوغا کرده! چون می‌تواند کمک کند تا کارها سریع‌تر، دقیق‌تر و با هزینه کمتر انجام شود. مثلاً کارخانه‌ای را تصور کنید که هر روز هزاران قطعه تولید می‌کند.
هوش مصنوعی چیست و چرا اینقدر مهم است؟ بگذارید از اول شروع کنم. هوش مصنوعی یا به‌اختصار AI (مخفف Artificial Intelligence)، یعنی ماشینی که می‌تواند فکر کند، یاد بگیرد و تصمیم بگیرد. شاید در فیلم‌ها دیده باشید که ربات‌ها مثل انسان‌ها رفتار می‌کنند؛ خب، این ایده از هوش مصنوعی آمده است. البته در دنیای واقعی، هوش مصنوعی هنوز به آن حد نرسیده، اما در خیلی از کارهای روزمره‌مان حضور دارد: از موبایل‌هایی که چهره ما را تشخیص می‌دهند گرفته تا ماشین‌هایی که خودشان رانندگی می‌کنند.
اما هوش مصنوعی فقط مخصوص وسایل هوشمند یا نرم‌افزارهای سرگرمی نیست؛ در صنعت هم غوغا کرده! چون می‌تواند کمک کند تا کارها سریع‌تر، دقیق‌تر و با هزینه کمتر انجام شود. مثلاً کارخانه‌ای را تصور کنید که هر روز هزاران قطعه تولید می‌کند؛ اگر یکی از دستگاه‌ها مشکلی پیدا کند و کسی متوجه نشود، ممکن است صدها قطعه خراب تولید شود. اینجا هوش مصنوعی می‌تواند سریع مشکل را تشخیص دهد و جلوی ضرر را بگیرد.
هوش مصنوعی چطور به صنعت تولید کمک می‌کند؟
حالا که فهمیدید هوش مصنوعی چیست، اجازه بدهید بگویم که چقدر می‌تواند برای صنعت مفید باشد. در کارخانه‌ها، معمولاً داده‌های زیادی تولید می‌شود؛ از دما و فشار دستگاه‌ها گرفته تا میزان تولید و کیفیت محصول. هوش مصنوعی می‌تواند این داده‌ها را تحلیل کند و از دلشان نکات مهم بیرون بکشد.
مثلاً یکی از کاربردهای مهم هوش مصنوعی در کارخانه‌ها، پیش‌بینی خرابی تجهیزات است. یعنی قبل از اینکه یک دستگاه خراب شود، با استفاده از داده‌های قبلی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین، متوجه شویم که مثلاً تا دو روز آینده این دستگاه ممکن است خراب شود. این باعث می‌شود قبل از خراب شدن، آن را تعمیر کنیم و از توقف تولید جلوگیری کنیم.
یا مثلاً در کنترل کیفیت، هوش مصنوعی می‌تواند با دوربین‌های مخصوص، محصولاتی را که از خط تولید بیرون می‌آیند بررسی کند و اگر ایرادی داشتند، آن‌ها را جدا کند. این کار قبلاً با چشم انسان انجام می‌شد که هم خسته‌کننده بود و هم احتمال خطا داشت.
یکی دیگر از مزایا، پیش‌بینی تقاضا است. یعنی بفهمیم در ماه‌های آینده مردم بیشتر چه چیزی می‌خواهند بخرند تا از حالا تولیدمان را تنظیم کنیم. اینطوری نه محصول اضافی تولید می‌شود و نه کم می‌آوریم.
آمارهای واقعی از تأثیر هوش مصنوعی در صنعت تولید
برای درک بهتر تأثیر هوش مصنوعی، بیایید به برخی آمارهای واقعی نگاهی بیندازیم:
کاهش خرابی تجهیزات: استفاده از سیستم‌های پیش‌بینی خرابی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند زمان توقف غیرمنتظره ماشین‌آلات را تا ۵۰٪ کاهش دهد و هزینه‌های تعمیرات را تا ۴۰٪ کم کند.
بهبود کنترل کیفیت: سیستم‌های کنترل کیفیت با استفاده از بینایی ماشین و هوش مصنوعی می‌توانند با دقت بیش از ۹۸٪ عیوب را شناسایی کنند، در حالی که بازرسی‌های دستی تنها ۶۰٪ تا ۷۰٪ دقت دارند.
افزایش بهره‌وری: الگوریتم‌های یادگیری ماشین می‌توانند سرعت تولید را تا ۳۰٪ افزایش دهند و زمان تحویل محصولات را ۱۵٪ تا ۲۰٪ کاهش دهند.
کاهش هزینه‌های انرژی: بهینه‌سازی مصرف انرژی با استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند مصرف انرژی در کارخانه‌ها را ۲۰٪ تا ۳۰٪ کاهش دهد.
کاهش ضایعات: هوش مصنوعی می‌تواند با بهینه‌سازی فرآیندهای تولید، ضایعات مواد اولیه را تا ۱۵٪ کاهش دهد.
شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی در تولید استفاده کرده‌اند
هوش مصنوعی فقط برای شرکت‌های بزرگ نیست، اما بیایید ببینیم شرکت‌های معروف دنیا چطور از آن استفاده می‌کنند. مثلاً:
فورد (Ford): این شرکت با استفاده از شبیه‌سازی دیجیتال، قبل از اینکه خط تولید واقعی را راه بیندازد، همه چیز را با مدل‌سازی سه‌بعدی تست می‌کند. این کار باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود.
آمازون (Amazon): در انبارهای آمازون، ربات‌های هوشمند کالاها را جابجا می‌کنند. این ربات‌ها به‌صورت خودکار راه خودشان را پیدا می‌کنند، با هم برخورد نمی‌کنند و حتی مسیر بهتر را انتخاب می‌کنند.
والمارت (Walmart): این غول خرده‌فروشی از ربات‌هایی استفاده می‌کند که قفسه‌ها را بررسی می‌کنند و اگر کالایی تمام شده باشد، گزارش می‌دهند تا سریع شارژ شود.
همه این شرکت‌ها با استفاده از هوش مصنوعی توانسته‌اند کارشان را سریع‌تر، دقیق‌تر و با هزینه کمتر انجام دهند.
مراحل پیاده‌سازی هوش مصنوعی در تولید
اگر یک کارخانه بخواهد هوش مصنوعی را به کار بگیرد، نباید یک‌دفعه همه چیز را تغییر دهد. باید مرحله‌به‌مرحله جلو برود:
- تعیین هدف مشخص: اول باید بدانیم که چه چیزی را می‌خواهیم با کمک هوش مصنوعی بهبود دهیم. آیا می‌خواهیم کیفیت محصول را بالا ببریم؟ یا هزینه‌ها را کم کنیم؟
- جمع‌آوری داده‌ها: بدون داده، هوش مصنوعی بی‌فایده است. باید همه چیز را ثبت و دسته‌بندی کنیم؛ مثلاً دمای دستگاه، زمان کارکرد، تعداد محصولات تولیدشده و…
- همکاری با متخصصان: بهتر است با شرکت‌هایی که در زمینه هوش مصنوعی تجربه دارند همکاری کنیم تا راه‌حل‌های مناسب را پیشنهاد دهند.
در این زمینه ، شرکت بی نظیر صنعت نوین آماده ی همکاری با صنعتگران گرامی می باشد.
- اجرای آزمایشی: قبل از اینکه هوش مصنوعی را در کل کارخانه اجرا کنیم، باید در بخشی از کارخانه آن را آزمایش کنیم و مطمئن شویم خوب کار می‌کند.
- آموزش کارکنان: کارکنان باید یاد بگیرند که چطور با سیستم‌های جدید کار کنند. چون در نهایت این انسان‌ها هستند که با ماشین‌ها تعامل می‌کنند.
- بررسی و بهبود مداوم: هر سیستمی نیاز به به‌روزرسانی و بررسی دارد. باید ببینیم هوش مصنوعی چه عملکردی دارد و اگر نیاز بود، آن را اصلاح کنیم.
چالش‌ها و هزینه‌ها
البته پیاده‌سازی هوش مصنوعی هم مشکلاتی دارد:
قدیمی بودن تجهیزات: بعضی کارخانه‌ها هنوز از ماشین‌های قدیمی استفاده می‌کنند که با سیستم‌های جدید سازگار نیستند.
هزینه اولیه: پیاده‌سازی هوش مصنوعی ارزان نیست؛ نیاز به سخت‌افزار، نرم‌افزار و آموزش دارد.
پراکندگی داده‌ها: اطلاعات ممکن است در سیستم‌های مختلف پخش شده باشند و یکپارچه‌سازی آن‌ها زمان‌بر باشد.
اما راه‌حل هم وجود دارد! مثلاً استفاده از سرویس‌های ابری یا مدل‌های اشتراکی باعث می‌شود هزینه اولیه کمتر شود. همچنین، بعضی شرکت های پیشرو در صنعت به شما کمک می‌کنند تا این فناوری را پیاده سازی کنید.
آینده هوش مصنوعی در صنعت
صنعت در حال حرکت به سمت Industry 5.0 است؛ یعنی دوره‌ای که انسان و ماشین با هم کار می‌کنند، نه اینکه یکی جای دیگری را بگیرد. در این مدل، هوش مصنوعی کمک می‌کند تا انسان‌ها تصمیمات بهتری بگیرند، نه اینکه جای آن‌ها فکر کند.
در واقع، آینده به سمت تعادلی میان داده و قضاوت انسانی می‌رود. ماشین‌ها الگوها را پیدا می‌کنند، اما این انسان‌ها هستند که باید تصمیم بگیرند کدام الگو مهم‌تر است.
لینک‌های مهم اوکی صنعت